ژنو6،پایان راند اول

با نگاهی به  مذاکرات ژنو5 و6 که توسط تیم جدید هسته ای ایران برگزار شد، می توان گفت شاهد یکی از جدی ترین و سخت ترین مذاکرات چند ساله اخیر بودیم.در دو مذاکرات قبلی دیدیم که از اواسط مذاکره سطح مذاکرات از معاونین به سطح وزرا رسید و از آن موقع بحث های داغ و چالشی بر فضای مذاکره حاکم شد.

اگر بخواهیم به دو مذاکره اخیر نگاهی اجمالی بیندازیم می بینیم که در ژنو 5 هر دو طرف مذاکره کننده در آستانه بیانیه ای مشترک پیش رفتند که در دقیقه 90با مخالفت فابیوس وزیر خارجه فرانسه روبه رو شدند! که مشخص است این یک مأموریتی از جانب آمریکا به فرانسه بود که نقش پلیس بد را اجرا کند.

در ژنو 6  در دو روز اولیه فضایی سرد  بر مذاکرات حاکم بود که ناشی از اختلافات عمیق بین دو طرف بود که با گذشت زمان کم رنگ تر شد و مذاکره وارد جزییات شد ،جزییاتی که شامل متن سند مورد توافق بود و به همین دلیل وزرای 1+5 وارد ژنو شدند تا از نزدیک بر روند توافقات نظارت کنند.

با نگاهی به  مذاکرات ژنو5 و6 که توسط تیم جدید هسته ای ایران برگزار شد، می توان گفت شاهد یکی از جدی ترین و سخت ترین مذاکرات چند ساله اخیر بودیم.در دو مذاکرات قبلی دیدیم که از اواسط مذاکره سطح مذاکرات از معاونین به سطح وزرا رسید و از آن موقع بحث های داغ و چالشی بر فضای مذاکره حاکم شد.

اگر بخواهیم به دو مذاکره اخیر نگاهی اجمالی بیندازیم می بینیم که در ژنو 5 هر دو طرف مذاکره کننده در آستانه بیانیه ای مشترک پیش رفتند که در دقیقه 90با مخالفت فابیوس وزیر خارجه فرانسه روبه رو شدند! که مشخص است این یک مأموریتی از جانب آمریکا به فرانسه بود که نقش پلیس بد را اجرا کند.

در ژنو 6  در دو روز اولیه فضایی سرد  بر مذاکرات حاکم بود که ناشی از اختلافات عمیق بین دو طرف بود که با گذشت زمان کم رنگ تر شد و مذاکره وارد جزییات شد ،جزییاتی که شامل متن سند مورد توافق بود و به همین دلیل وزرای 1+5 وارد ژنو شدند تا از نزدیک بر روند توافقات نظارت کنند.

پس از چهار روز سخت و دشوار برای هر دو طرف مذاکره کننده سرانجام متنی مورد توافق دوطرف قرار گرفت که این توافق نامه اقدامات و تعهدات 1+5 و جمهوری اسلامی ایران راطی شش ماه آینده  مشخص می کرد.

با نگاهی به متن توافق نامه در می یابیم که ایران باید گام های اعتماد ساز بیشتری نسبت به1+5  انجام دهد.

البته این شرایط قابل پیش بینی بود چون خود دولت و تیم مذاکره کننده اعتقاد داشتند ایران برای نشان دادن حسن نیت، در گام اول اقدامات داوطلبانه بیشتری انجام دهد، منطقشان هم این بود که برای آخرین بار به جهان مخصوصا غرب و آمریکا ثابت کنیم ایران به دنبال فناوری هسته ای صلح آمیز است.

اما نکاتی هست که باید گفته شود،در کنار خسته نباشید به جناب ظریف و همکارانش که انصافا زحمات فراوانی در این مذاکره کشیدند و دستاوردهای خوبی هم داشتند، ابهاماتی وجود دارد که امیدواریم برطرف شود.

اول آنکه جناب ظریف دستاورد بزرگ این مذاکرات را به رسمیت شناختن حق غنی سازی در خاک ایران عنوان کردند، اما می بینیم جان کری بعد از مذاکرات می گوید در این توافق این حق به ایران داده نشده و ما هنوز غنی سازی در ایران را قبول نکردیم و در ان پی تی هم چنین حقی به ایران داده نشده است بعد خود جناب ظریف در مصاحبه با شبکه خبر می گوید بله در این توافق نامه حق غنی سازی نیامده و نیازی هم نبوده چون در ان پی تی این حق به ایران داده شده البته به صورت کلی بیان شده همانطور که داشتن تاسیسات و کارخانجات هسته ای هم به طور واضح در  ان پی تی نیامده اما این حق به کشورها داده شده.

حال باید از تیم مذاکره کننده سؤال کرد مشکل ما قبلا چه بوده مشکل بیان حق غنی سازی از زبان خودمان بوده،اگر این است که ما بارها این را گفته بودیم که غنی سازی حق ماست و این در ان پی تی ذکر شده اما مشکل ما این بود که طرف مقابل که غرب و آمریکا بوده اند این حق ما را به رسمیت نشناخته و به همین دلیل پرونده هسته ای ما را به شورای امینت منتقل کردند.

این که ما به صراحت بگوییم دستاورد بزرگ این مذاکره به رسمیت شناختن حق غنی سازی ما بوده شاید کمی ذوق زدگی است ،در حالی که می بینیم در این توافق به ایران اجازه داده شده طی شش ماه آینده غنی سازی زیر5 درصد انجام دهد که این توافق با توجه به سابقه آمریکا و غرب در سال83 که منجر به تعلیق تأسیسات هسته ای شد به راحتی قابل نقض است.

نکته دیگری که وجود دارد این است با نگاهی که به تعهدات ایران در قبال 1+5 می اندازیم می بینیم که ایران تقریبا اکثر گام ها و اقدامات اعتماد ساز را ،متقبل شده طی این شش ماه انجام دهد اما1+5 هنوز تحریم های اصلی که تحریم نفتی و بانکی است را دست نزده ،حال این سؤال پیش می آید ما در مذاکرات آینده چه پیشنهادی می توانیم به 1+5 بدهیم که هم خطوط قرمز خودمان رعایت شود هم تحریم های اصلی برداشته شود.قطعا1+5 برای برداشتن تحریم های اصلی اقدامات مهمتری از ما میخواهد،آیا اقدام مهمی بوده که ما در این توافق شش ماهه نداده باشیم؟

این ها ابهاماتی است که امیدواریم دولت محترم و تیم مذاکرکننده،در رأس آن آقای ظریف باید به آن ها توجه کنند اما همانطور که رهبر معظم انقلاب فرموده اند ما از این مذاکرات انشاالله ضرری نخواهیم دید.امیدواریم دولت محترم با تدبیر و هوشیاری بتوانند سرانجام این مذاکرات سخت و نفس گیر را به نفع ملت ایران تمام کند.